YENİLİKÇİ İŞBİRLİĞİ NEDİR?
Kamu alımlarına ilişkin 2014/24/EU sayılı AB Direktifinde düzenlenen “Yenilikçi işbirliği” bir alım usulü olup, idare ile isteklilerin, yeni bir mal alımı/üretimi, yeni bir hizmetin sağlanması veya yeni bir yapım işinin gerçekleştirilmesi amacıyla, işbirliği yaparak ve karşılıklı olarak anlaşarak alım sürecini yürüttüğü bir alım usulü türüdür.
İdare süreç sonunda ortaya çıkan malı, hizmeti veya yapım işini satın almayı amaçlar (satın almayı bir nevi garanti edebilir).
Görüleceği üzere klasik kamu alımlarından en temel farkı yeni bir malın, hizmetin veya yapım işinin, yaratılarak/geliştirilerek alınmasıdır. Yenilikçi işbirliği yöntemiyle alınacak olan şey piyasada hâlihazırda bulunmayan bir mal, hizmet veya yapım işidir.
Yine bir diğer fark, alım konusuna ilişin teknik kriterlerin ve kurallarının idarece tek yanlı olarak belirlenmemesi, istekliler ile karşılıklı müzakere edilerek belirlenmesidir.
Ancak buradaki en önemli husus ihtiyacın idarece tam ve doğru olarak tanımlanmasıdır.
Yine yenilikçi işbirliği usulünün, şeffaflık ve eşit muamele ilkelerine aykırı şekilde kullanılmaması gerekir.
2014/24/EU sayılı AB DİREKTİFİNDE "YENİLİKÇİ İŞBİRLİĞİ" USULÜ
2014/24/EU sayılı AB Direktifinin 26’ncı maddesi, üye devletlerin sözleşmeci kuruluşlara (idarelere) yenilikçi işbirliği alım usulüne göre alım yapabilme hakkı tanımasını zorunlu kılmıştır.
Yine aynı Direktifin 32’nci maddesi Yenilikçi işbirliği alım usulünü düzenlemiştir. Bu maddeye göre, idare yenilikçi işbirliği yöntemiyle alım konusunu ve ihtiyacını ihale dokümanında tam ve doğru olarak belirlemelidir.
Piyasada var olan bir alım konusu yenilikçi işbirliği yöntemiyle alınamaz. İdare bir ya da birden fazla istekli ile işbirliği yapma yoluna gidebilir. Yani birden fazla istekliden eş zamanlı alım yapmak mümkündür.
Yine, yenilikçi işbirliği alım usulünde, idareler işbirliği yaptıkları paydaşlarının yükümlülüğünde olmak üzere, alım konusunun geliştirilmesine yönelik kademeli zaman çizelgesi ve gerçekleştirilmesi gerekli hedefler belirleyebilirler. Belirlenen zamanda hedefleri tamamlayamayan paydaşlar ile işbirliğine son verilebilir. Paydaşlara yapılacak ödemeler, hedef plan doğrultusunda uygun taksitlere bölünebilir.
İhale sürecinde idareler, isteklilerden nihai teklifi alana kadar, ilk tekliften itibaren tekliflerin içeriğinin geliştirilmesi için müzakere edebilir.
Yeterlik kriterleri ve ihale üzerinde bırakılmasına ilişkin şartlar müzakere konusu edilemez.
Müzakereler sırasında idareler, tüm isteklilere karşı eşit muamele ilkesine uygun olarak hareket etmelidir. Bu amaçla, idareler tüm teklif sahiplerini yeterince bilgilendirmeli, bazı teklif sahiplerine avantaj sağlayacak şekilde bilgi gizleme ya da bilgiyi tüm ilgilerle eşit olarak paylaşmama yoluna gitmemeli ve isteklilerin tekliflerini gözden geçirerek yeniden teklif vermesi için uygun bir süre tanımalıdır.
İdareler işbirliği yapılacak adayların seçiminde, ilgililerin araştırma ve geliştirme kapasitelerini ve yenilikçi çözümlere yönelik geliştirme ve uygulamalarını göz önünde bulundurmalıdır.
İdareler ihale dokümanlarında fikri mülkiyet haklarına ilişkin düzenlemeler yapmak zorundadır.